Phát hiện Gene quan trọng đối với nguồn gốc và sản xuất máu

Máu đóng vai trò thiết yếu trong cơ thể. Tuy nhiên, thực tế chúng ta biết rất ít về quá trình sản xuất máu. Giờ đây, một nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra rằng tất cả đều liên quan đến protein SOX17 tương tác với gene Raspin1.
Một loại protein tên SOX17, là yếu tố phiên mã - một loại protein kiểm soát hoạt động của gene. Người ta biết rằng các tế bào máu được tạo ra bởi các tế bào gốc tạo máu (HSC) và người ta cho rằng SOX17 rất quan trọng đối với sự phát triển của HSC. Khi SOX17 được biểu hiện trong các cụm tế bào ở động mạch chủ lưng, HSC dường như đi theo và phát triển lần đầu tiên ở chuột vào lúc phôi thai được 10,5 ngày.
 

Hình: Nhóm nghiên cứu đã sử dụng các nghiên cứu về trình tự RNA, phân tích và biểu hiện quá mức để tìm ra câu trả lời. (Nguồn: PeopleImages.com - Yuri A/shutterstock.com).

Giờ đây, thông qua phân tích trình tự RNA, một nhóm nghiên cứu đã phân tích các cụm tế bào này để làm rõ hơn vai trò của SOX17. Nhóm nghiên cứu đã phân tích hai quần thể tế bào rất giống nhau, một quần thể biểu hiện SOX17 và quần thể kia thì không.
Tác giả đầu của bài báo - Gerel Melig, từ Đại học Y và Nha khoa Tokyo (TMDU), giải thích: “Một gene nổi bật trong quá trình phân tích trình tự RNA là Rasip1”. “Gene này được biết đến là chất điều hòa các tế bào mạch máu, nối liền các mạch máu.”
Khi điều tra sâu hơn, họ phát hiện ra rằng SOX17 cần liên kết với yếu tố tăng cường của gene Raspin1 để kích hoạt nó. Nhóm nghiên cứu đã loại bỏ và biểu hiện quá mức gene này để xem điều gì sẽ xảy ra. Khi Raspin1 bị bất hoạt, kết quả là hoạt động sản xuất máu ở cụm tế bào ít hơn. Khi gene được biểu hiện quá mức, điều ngược lại xảy ra, khiến lượng máu được sản xuất nhiều hơn.
Tetsuya Taga, tác giả của bài báo, cho biết: “Do đó, chúng tôi đã đề xuất một mô hình tạo máu sớm, trong đó SOX17 tạo ra sự biểu hiện của Rasip1, dẫn đến sự phát triển của HSC và hoạt động tạo máu liên quan trong các cụm tế bào tạo máu trong động mạch chủ”.
Nghiên cứu này rất quan trọng trong việc tìm hiểu máu được tạo ra như thế nào, vì sự hình thành máu xảy ra trong quá trình phát triển phôi thai và trong suốt tuổi trưởng thành. Nghiên cứu về vấn đề này sẽ giúp xác định các cơ chế và phân tử liên quan, từ đó sẽ giúp nâng cao kiến thức của chúng ta về các quá trình cơ bản đằng sau các rối loạn máu và ung thư.
Bài báo này được đăng trên tạp chí Inflammation and Regeneration
(doi.org/10.1186/s41232-023-00292-4).